Van Grotten tot Instagram: De Evolutie van Graffiti

Mensen tekenen en schrijven al tienduizenden jaren op muren. Denk aan die grotschilderingen in de Chauvetgrot in Zuid-Frankrijk of de even oude Aboriginal rock art in de Wunnumurra-kloof. En de Romeinen en Grieken? Die lieten bijvoorbeeld in Pompeï ook al hun tags en protesten achter op gebouwen. Archeologen noemen die oude muurkunst trouwens "Graffito".   

Maar de graffiti die wij kennen ontstond pas eind jaren 60 in New York. Het begon simpel: kids die hun namen op muren en treinen zetten. Het werd al snel een competitie: wie kon z'n "tag" het meest en vetst laten zien?  Om op te vallen, moesten schrijvers steeds creatiever worden.  

Tags en Treinen: De Vroege Dagen

Die tags evolueerden snel, van simpele krabbels op straat naar complete kunstwerken op treinen. De metro werd een mobiele galerie, waardoor je je naam door de hele stad kon verspreiden. Pioniers als Taki 183 en Phase 2 legden de basis voor de graffitikunst van nu en  Futura 2000 was z'n tijd zó ver vooruit, hij spuit nu nog.

In de 70s gingen schrijvers los met 3D-effecten, schaduwen en personages. Cartoonfiguren werden een manier om je eigen stijl te vinden. Vaughn Bode, een underground striptekenaar, was een grote inspiratiebron, en zijn characters zie je nog steeds overal.  

Graffiti Nu: Kunst, AI en AR

Tegenwoordig is graffiti echt een serieuze kunstvorm, met super diverse stijlen, van abstract tot fotorealistisch. Maar de basics zijn nog steeds hetzelfde: licht, perspectief, details. Fotorealisme is nu wel echt een ding in karakterdesign. Social media, vooral Instagram, heeft de streetart veranderd. Het is nu dé plek voor street artists wereldwijd om te verbinden, delen en inspiratie op te doen. En dan heb je nog AI die de scene binnenkomt. AI-algoritmen kunnen muurschilderingen maken in de stijl van bekende artiesten. AI verbetert de ervaringen met behulp van augmented reality (AR)-technologie. Met smartphones of tablets kunnen kijkers QR-codes scannen die bij kunstwerken horen om extra content en interactieve functies te ontgrendelen. Deze aanpak stelt kunst in de openbare ruimte in staat om zijn fysieke beperkingen te overstijgen en op nieuwe en boeiende manieren contact te maken met het publiek. De grenzen van wat mogelijk is, worden dus constant verlegd.  

Kortom, graffiti is een kunstvorm met een rijke geschiedenis en een grote toekomst.

Hilde Schiphouwer, 2025